MİMARLIK VE REKREASYON

Kaplıcalarıyla dikkatleri üzerine çeken Diyadin kentimizin Murat kanyonu ya da bilinen diğer adıyla Ihlara vadisi, farklı manzarası, doğal güzelliği ve kent ekonomisi ile yerli ve yabancı turizime nasıl açılabilir.?

Çoğunlukla bölge ve yerli halkın ilgi gösterdiği Diyadin kaplıcaları fazla modern olmamakla beraber halkın istifadesine sunulmakta ve ihtiyaca kısmen de olsa cevap verebilmektedir. Kentin geçim kaynağı genel olarak tarım ve hayvancılık olsa da kente ekonomik açıdan büyük katkılar sağlayacak kaplıca turizmi fazla gelişmemiş ve gerekli alt yapı kapsamlı şekilde çözülmemiştir.

Diyadin kentimizin Doğa harikası Murat kanyonu`nun turizime kazandırılması birçok alana etki edeceğinden kent ekonomisine de katkı sağlayacaktır. Bu farklı ilgi odağı kente,  kültürel ve sosyal alandada sempati kazandıracağı gibi, projelerin ivedilikle hayata geçirilmesi ile yıllarca birçok konuda zorluk çeken bölge halkının hakettiği kalkınma, yenilik ve cazibe ile modernleşmede büyük yol katedecektir.

Murat kanyonu ilçe merkezinin batısında yer alan yüksekliği  50 metreyi bulan  ortasından geçen  Nehir ile her mevsiminde bambaşka güzelliklere bürünmektedir. İçinde aktığı düz ve geniş tabanlı Ihlara vadisi, bıçakla kesilmiş gibi duran dik yamaçları ve yeşil doğasıyla  büyülemektedir. Murat Kanyonu, Diyadin lavı olarak adlandırılan ve bölgesel volkanizma  sonucu türemiş bazalt akıntısının paleo vadiyi (volkanizma öncesi oluşmuş yaşlı vadi)  doldurmasından sonra gelişen atmosferik etkilerle meydana gelmiş bir morfolojik yapıdır. Nehir bazalt içine derinliği  50  metre kadar kazılmış bu vadi  içinden menderesler yaparak akmakta ve genişliği  150 metreye ulaşmaktadır.

Diyadin Murat kanyonu taşlıçay ilçesine kadar devam eden dik yamaçları ve manzarası ile büyülemektedir. Çeşitli zengin bitki örtüsünün varlığı manzarayı tamamlayan bir başka unsur olarak dikkati çekiyor.

Diyadin kaplıcaları yolu üzerinden de görünen kanyon, kaplıcaya gelecek ziyaretçilerin ilgisini çekebilecek nitelikte olduğu gibi elverişli iklim şartlarıyla her mevsimde turizim hareketleri için coğrafi yapının değerlendirilebilir turizim potansiyeline sahiptir. Bölgenin önde gelen Doğubayazıt kenti turizimi ile Diyadin Ihlara vadisi turizimi, paralel ortak çalışmalar ile bölgenin turizim aktivitesinin çeşitlenmesinde büyük potansiyel sağlayabilir.

Kanyo`nun doğasına uygun peyzaj düzenlemeleri, günübirlik piknik alanları, alçak katlı bölge mimarisine uygun ticari yapılar, köy evi oteller, ahşap konaklama evleri, ahşap kamelyalı kafeler, doğal şelale, açık ve kapalı kaplıca yüzme havuzları açık hava tiyatro mekanları, sosyal faliyet alanları gibi bağımsız ve ortak kullanım alanları oluşturulmasıyla turistik ve günübirlik ziyaretler açısından oldukça hareketlilik sağlanabilir, başta kent ekonomisi olmak üzere bölgeye önemli bir sosyal dinamizim kazandırılabilir. Ihlara vadisine göre daha çok tanınan ve termal tedavi maksadıyla sadece yöre insanları tarafından istifade edilen Diyadin termal kaynağı`nın bölgedeki mevcudiyeti bu projeye dahil edilerek yerli ve yabancı turizim hareketleri canlandırılabilir. Diğer bir ifadeyle termal kaynak ve kanyon yeni bir bölgesel planlama ve teşvik desteği ile gündeme alınmalı, mevcut yapılar bu proje kapsamında kentsel dönüşüm hamleleriyle paralel olarak hayata geçirilmelidir.

Ulaşım açısından farklı bir ilgi odağı olacak adrenalin tutkunlarının`da ilgisini çekecek, yaya amaçlı asma köprü,teleferik, yamaç paraşütü ve kanyon yamaçlarına tırmanma sporları da ayrı bir zenginlik katacaktır.  Ayrıca kanyon vadisi boyunca yapılacak su kanalı yaz sezonlarında küçük su kayıkları,deniz bisikletleri v.b aktivitelerle hizmet vereceği gibi,aynı su kanalı kış turizminde paten kayma pisti olarakta her mevsim değerlendirilebilir proje özelliği ile ön plana çıkmış olur. Benzeri eklenebilecek  birçok sosyal kültürel aktivite alanları bu projede hayata geçirilebilir.

Bahsetmiş olduğumuz bu projeler, doğal çevre ve yerel mimariyle uyumlu olmalı, bölgedeki tarihsel yapıların özgün çizgilerini taşımalı, kalıcı mimari örnekler niteliğinde olmalı ve dokusal harmoni göstermelidir. Proje finansmanın elverdiği ölçüde etap etap, zamana yayılmalı ve hayata geçirilmelidir. Yerel doğal malzemenin kullanımına özen gösterilmeli, yapay malzemeden kaçınılmalı ve proje gelecek kuşakların gurur duyacağı  anıt eser karakteri taşımalıdır.

Kaynak:http://www.dogubayazitgazetesi.com/kose-yazilari/diyadinkanyonuveturizmpotansiyeli-453.html

Birçok şehire nasip olmamış, içinden ve çevresinden akarsular geçen bir kentde, iç içe olduğumuz kadar mahrum yaşıyoruz.

Ağrı’nın şehirleşmedeki durumunu zaten biliyor ve görüyoruz. Son yıllarda şehir gelişiminde dikkat çeken ilerlemeler, hizmetler olsada bir asırı dolduran günümüz Türkiye’sine yakışmayacak durumdadır. Şehir nüfusunun önemli bir kısmı akşam satlerinde, hafta sonları ve tatillerde eş ve dostlarıyla rahatlıkla gidip zaman geçirebilecekleri güvenli, ekonomik ve nezih mekanlara ihtiyaç duymaktadır. Şehirin akarsular ile çevrili olması adeta kıyı kenti özelliğini taşımaktadır. Değerlendirilebilir akarsular, doğal güzelliği ile çok çiddi bir işlev üstlenmeyi, vizyon proje olmayı hakediyor.

Elimizde bulunan bu tabii varlıklar, bir çok şehirde büyük bütçelerle yapay kanallar yapılarak elde edilmeye çalışılırken, Ağrı ilimizi üç koldan çevreleyen akarsular, ekonomik ve sürdürülebilir yönüyle kültürel, sosyal ve sanatsal hizmete sunulacak alanlar olarak, cazibe merkezi haline getirilebilir. Malesef yıllardır atıl, bakımsız, çevre sağlığı ve temizliği açısından oldukça vahim bir tablo sergileyen, insan sağlığını tehdit ettiği gibi, şehire girişte de en çok dikkatleri üzerine çeken ve görüntü kirliliği ile çok olumsuz izlenimlerle, şehirin imajını kötü yönde etkilemektedir. Şehir akarsularının cazibe merkezi haline gelmesi için, nehrin ve diğer akarsuların mevcut durumundan bir an önce kurtarılması gerekmektedir. Doğal yapısı ile şehrin kuru havasını bir nebze nemlendiren, yumuşatan, şehre nefes aldıran, şehir merkeziyle bire bir yaşayan akarsular ve dere yataklarının rekreasyon proje çalışması ile dönüştürülmesi önem arz etmektedir.

Ekonomik öneme sahip olan, şehirle birlikte yaşayan akarsular, projelerin hayata geçmesiyle şehirde istihdam sağlayacaktır. Yıllardır atıl ve bakımsız olan bölge halkı ve misafirlerinin de dikkatini çeken bu utanç verici tablo, birçok defa ele alınmasına rağmen uygulamaya geçmemişdir. Sosyal belediyecilik anlayışı ile bir an önce hayata geçmelidir.

Bahsettiğimiz akarsuların, arıtma sistemleri ile temizlik ve koku sorunlarını çözerek ıslah çalışmaları ile su havzası özelliğinin korunması gerekmektedir. Peyzajlarla zenginleştirip, ekolojik park özelliği ile insanlarımızın vakit geçirecekleri, ekonomik öneme de sahip hizmetlere dönüşmelidir. Bu alanlarda engelli vatandaşların daha rahat faydalanabileceği mesire alanları, çay bahçeleri, yürüyüş parkurları, bisiklet yolları, çocuk oyun alanları, deniz bisikleti, kayıklar ve tekneler dahil edilerek kentlinin eğlence kültürüne renklilik katacak kültürel, sosyal bir proje hayata geçirilmelidir. Kentin sportif faaliyetlerini olabildiğince geliştirilmesi düşüncesi ile aynı zamanda spor ihtiyaçlarına karşılık verecektir. Kışın buz paten sporu ile

Kışın buz paten sporu ile yaz kış değerlendirilebilir bir öneme sahip hizmetlere dönüştürülmelidir. Ticari yapılar ile halkın el sanatlarını sergilemesi, pazarlaması amaçlanarak, şehir ekonomisi açısından yenilik ve bölge halkı için sağlıklı yaşam alanları gerçekleşmiş olur..

Bu hizmetin içselleştirilmesi için adımlar atılması, kentin dokusuna farklı bir renk katacaktır.

Yeni bir sitille kendine özgü, bölgenin kültürel, tarihsel miraslarına ve Ağrı’da ki demografik yapı donatısına uygun proje, çok yönlü tasarım özeliği ile Ağrı’nın yeni çehresi, kimliği olmalıdır.